Wystawa: 11.06–30.09.2021
Miejsce: Willa Lentza – szczecińska instytucja kultury, Aleja Wojska Polskiego 84, 70-482 Szczecin
Kurator: Stanisław Ruksza
Andrzej Tobis (ur. 1970) – artysta wizualny. Zajmuje się głównie malarstwem i fotografią. Jest profesorem Akademii Sztuk Pięknych w Katowicach. Od 2006 roku pracuje nad długofalowym, utopijnym projektem konceptualnym A-Z (Gabloty edukacyjne), prezentowanym w wielu ważnych instytucjach sztuki w Polsce i za granicą.
„A–Z (Gabloty edukacyjne)” to rozpoczęty ponad piętnaście lat temu utopijnie rozrastający się quasi-konceptualny projekt Andrzeja Tobisa, stanowiący lingwistyczno-wizualną podróż po Polsce. Artysta postanowił „zrekonstruować” ilustrowany słownik polsko-niemiecki Bildwörterbuch Deutsch und Polnisch wydany w Lipsku w 1954 roku. Wydawnictwo starało się ujmować ówczesny świat widzialny w realiach NRD i PRL.
Fotografie Tobisa nie są inscenizowane, ale odnajdowane w chaotycznym krajobrazie potransformacyjnej współczesnej Polski. – Ten „konceptualizm z ludzką twarzą” zawiera mnóstwo anegdot, zabawnych rebusów, będąc również celną obserwacją społeczno-polityczną.
Tobis przyjął następujące założenia dla projektu: zdjęcia mogą być wykonane wyłącznie na terenie Polski; sfotografowane sytuacje i obiekty nie są aranżowane ani cyfrowo montowane – muszą być odnalezione; każde hasło w wersji niemieckiej i polskiej opatrzone jest numerem indeksu z oryginalnego słownika; zdjęcie oraz umieszczone pod nim na białym pasku hasło stanowią integralną całość.
Kilkadziesiąt tysięcy haseł ze słownika do znalezienia, sfotografowania i zarchiwizowania jest totalną ideą „work in progress”. Od czasu premierowej wystawy, jesienią 2007 roku, powstała ogromna liczba nowych zdjęć. Łącznie jest ich ponad tysiąc, a wystawa w Willi Lentza prezentuje największy dotąd pokazywany zestaw ponad czterystu, w większości nowych zdjęć z ostatnich dwóch lat (w tym także wykonane na Pomorzu Zachodnim), zestawionych z pierwszymi gablotami z początków powstania cyklu.
Andrzej Tobis, powłoczka, 2019, z cyklu „A–Z (Gabloty edukacyjne)”
Andrzej Tobis o „A–Z (Gabloty edukacyjne)”: „Chcąc ująć rzecz w sposób możliwie najbardziej ogólny, mogę powiedzieć, że projekt A-Z powstał z potrzeby nazwania, zdefiniowania doświadczanej przeze mnie rzeczywistości”. W ostatnich latach proces prac nad cyklem nasilił się: „Głównym powodem był fakt ponownego pojawienia się w Polsce procesów związanych z transformacją ustrojową. Coraz wyraźniej widać, że transformacja jest stanem permanentnym, zmieniają się tylko jej wektory i dynamika. Stało się też jasne, że ewentualny koniec historii nie będzie miał charakteru sennej nirwany” – dodał artysta.
Źródło: Willa Lentza